Mijn fictieautobiografie
Mijn fictieautobiografie
01-11-2018
In het basisonderwijs was ik al gefascineerd door levensechte verhalen, zowel in boekvorm als op het witte doek. Ondanks mijn Turkse roots hebben mijn ouders mij steeds gemotiveerd om van jongs af aan zoveel mogelijk Nederlandstalige lectuur tot mij te nemen en thuis werd ook altijd naar de Vlaamse televisie gekeken om onze taalrijkdom te vergroten.
Strips konden me niet echt bekoren, ook al heb ik meermaals een poging ondernomen om Suske & Wiske of Kiekeboe te ondervinden, maar de situatiehumor was niet echt mijn ding. Bovendien werd er nauwelijks iets aan de verbeelding overgelaten waardoor ik al snel mijn interesse in de cartooneske verhalen verloor.
In mijn kleutertijd werd ik eerst uitsluitend voorgelezen in het Turks, maar vanaf de lagere school werd ik ingewijd in de oerdegelijke klassieke verhalen van Tiny en als puber ging ik zelf vaak naar de bibliotheek om jeugdboeken uit te kiezen. Thea Beckman was bijna verplichte lectuur en de hilarische verhalen van Roald Dahl spraken me enorm aan. Dahl nam je mee op een fantasierijke tocht zonder weerga. Ja kwam telkens in een magische wereld terecht, waarbij de verteller je de kans gaf om je eigen fantasie de vrije loop te laten en de unieke karakters en situaties zelf in te vullen in je verbeelding. De Heksen, de GVR, de Reuzenperzik,Sjakie en de Chocoladefrabiek,...zijn maar enkele van de meesterwerken die iedereen, van jong tot oud, zou moeten gelezen hebben. Enkele jaren geleden heb ik de ganse reeks opnieuw verslonden en meermaals heb ik gegierd van het lachen, wat eens te meer bewijst dat deze parels van de jeugdliteratuur eigenlijk geen leeftijdsgrens kennen.
Als veertienjarige was ik gebiologeerd door realistische verhalen, die achteraf bekeken toch wel erg rauw en invasief waren. Fictieve romans spraken me helemaal niet aan, want meestal werden ze overgoten door een romantisch sausje of waren de verhalen echt een "ver van mijn bedshow", zodat ik onmiddellijk elke interesse verloor.
De jeugdboeken van Dirk Bracke heb ik bijna allemaal gelezen (Het Engelenhuis, Als olifanten vechten, Henna op je Huid, Blauw is Bitter, ...) omdat ze altijd een thema beroerden dat nauwelijks te vinden was in de jeugdliteratuur. De auteur verweefde maatschappijkritische vraagstukken, die erg gevoelig lagen bij adolescenten en jongvolwassenen, met hyperrealistische personages, die zomaar bij je op school hadden kunnen zitten of tot je vriendenkring behoren.
Aan "Het Uur Nul" heb ik een bijzondere herinnering overgehouden; plots realiseerde ik me dat één domme fout je hele leven ondersteboven kan gooien. Het verhaal is altijd blijven nazinderen en het echte leven heeft me ondertussen ingehaald; het is meestal niet aanbevelenswaardig om instinctief je gevoel te volgen en je hersenen even op non-actief te plaatsen. Literatuur is voor mij dan ook nooit alleen maar ontspanning geweest, maar eerder een manier om mijn honger naar kennis en wereldwijsheid te stillen.
Harry Potter neemt ook een speciale plaats in mijn hart in; aanvankelijk werd ik net als zovelen betoverd door de magie van de bombastische filmbewerkingen. Door het grote scherm in de bioscoopzaal werd je ondergedompeld in een magische wereld die je als het ware als figurant mee zoog in het geheel.
Pas enkele jaren later heb ik kennis gemaakt met de vuistdikke turven van J.K. Rowling. Dit was een echte openbaring, aangezien de schrijfster veel ruimte laat om je eigen fantasiewereld tot leven te laten komen. Uiteraard zaten de filmbeelden nog achteraan op je netvlies gebrand, maar dat gaf net een dubbel gevoel. De gedetailleerde beschrijvingen van de feeërieke leefwereld van Harry en zijn kompanen kwamen in de boeken pas echt tot leven en soms dacht je terug aan de helden van het witte doek, maar vaak creëerde je een eigen universum waar je helden en hun strapatsen er helemaal anders uitzagen.
Gedichten zijn niet echt "my piece of cake"; geregeld komt er wel eens een poëtische tekst op mijn pad, maar ik ga niet echt zelf in gedichtenbundels snuisteren. Onlangs hoorde ik op de radio per toeval een gedicht van Albrecht Rodenbach en dat greep me naar de keel. Even stond de tijd stil en nam ik een rustmoment om even te reflecteren over mijn eigen bestaan. Het was een waardevol en intiem moment om even in stilte te koesteren.
Albrecht Rodenbach. Als je deze dichter hoort, kan je niet anders dan stilstaan en luisteren naar de tekst. Een gedicht wordt op die manier een moment om stil te staan bij het leven.
Als prille puber passeerden natuurlijk ook de toenmalige tienertijdschriften de revue; via de Joepie en de Fancy leerde je niet alleen hoe je moest tongkussen of veilig vrijen, maar de populaire muziekscène werd uitgebreid doorgelicht. Ik kwijlde helemaal weg bij de teksten en de outfits van Shakira en Beyoncé, die toen nog deel uitmaakte van de immense populaire meidengroep Destiny's Child. Ik koppelde het nuttige aan het aangename, want mijn punten voor Engels scheerden ineens hoge toppen. In Vlaanderen mocht Koen mijn ziel beroeren, want de meeste teksten van Clouseau kon ik naadloos meezingen. Ik bestudeerde de teksten ook persoonlijk en ik zocht vooral naar de diepere betekenis van de ballades, die echt wel uit het leven gegrepen waren.
Een van mijn all time favourites is een song van de Nederlandse groep Krezip, die naar het voorbeeld van K's Choice alternatieve poprock ten gehore bracht rond de eeuwwisseling. "I would stay" is al vanaf mijn tienerjaren een van mijn lijfliederen; vooral het refrein blijft als een eeuwige oorwurm in mijn hoofd rondbazuinen:
Beter kan je het groeiproces niet verwoorden; elke puber moet nu eenmaal leren, proberen, fouten maken, vallen en opnieuw opstaan, doorzetten en door jezelf te zijn ontpoppen tot een unieke volwassene.
Als twintiger werd ik stilaan ook een filmfanaat; het betere werk kan mij wel bekoren, maar ik kijk zelden uit naar de verfilming van een goed boek. Ik word nog steeds liever verleid door de woordenstroom van meestervertellers, die me meenemen op hun pad van de eindeloze verbeelding; lekker knus een kilo papier in de handen in plaats van alles voorgekauwd te krijgen door de innoverende computertechnologie die het filmgenre toch vaak een vulgariserend kantje heeft aangemeten. "Revolutionary Road" met de toppers Leonardo Di Caprio en Kate Winslet in de hoofdrollen bevat zelfs meerdere autobiografische elementen; mijn kortstondige huwelijk speelde zich ook merendeels in de loopgraven af waardoor de spetterende dialogen erg confronterend overkomen. "The Reader"( De Voorlezer) had ik eerst gelezen, maar de uitstekende filmrecensies verleidden me om ook naar de filmversie te kijken en opnieuw bracht Kate Winslett me in vervoering met haar fenomenale hoofdrol. Ondertussen heb ik zowel de film als het boek al meerdere malen verzwolgen, maar het blijft genieten tot de laatste snik. Ook bij films laat ik me hoofdzakelijk leiden door scenario's die gebaseerd zijn op waargebeurde verhalen; Boys Don't Cry, Mystic River, Monster, Monster's Ball,The War Zone...zijn enkele van de pareltjes die iedereen gewoon moet gezien hebben.
E-books zijn helemaal niet aan mij besteed. Ik ben een klassieke lezer die behoefte heeft aan een reëel boek in de handen. Als een boek uit de bibliotheek me erg bevalt, hol ik in feite naar de boekhandel om mijn persoonlijk exemplaar aan te schaffen. Na enkele leesbeurten ziet het kleinnood er echter totaal verfomfaaid uit: aangrijpende passages krijgen een merkteken, prachtige volzinnen worden gemarkeerd, de kantlijn staat bol van de notities en persoonljke verwijzingen,...Het is enerzijds een vorm van therapie en zelfreflectie en anderzijds een wijze van omgekeerd altruisme, want niemand mag aan mijn schatten komen. Mijn frappantste geheimen en diepste zieleroerselen worden toevertrouwd aan mijn buddies for life, dus uitlenen is in ieder geval geen optie.
Momenteel staat mijn leven vooral in het teken van mijn zoontje en mijn opleiding; de verplichte leesopdrachten vormen een verademing in het drukke leven van een jonge moeder, maar er blijft niet veel tijd over om urenlang weg te dromen bij een nieuwe verovering. Toch lees ik vaak meerdere boeken tegelijk. Naast de verplichte jeugdliteratuur voor school zit ik nu bijna aan het einde van een Turkse roman van Orhan Pamuk, die in 2006 de Nobelprijs voor de literatuur won. In Kar gaan secularisme en moslimextremisme hand in hand en de gebeurtenissen in een besneeuwd bergdorp worden erg realistisch weergegeven. De titel betekent zowel sneeuw als winst in het Turks en de auteur gebruikt deze dubbelzinnigheid om de zelfmoordcyclus van meisjes met hoofddoeken op een ironische en tegelijk absurd manier uit de doeken te doen. De literaire woordspelingen en de Kafkaiaanse observaties plaatsen een heet hangijzer in een heel ander daglicht; als Belgisch-Turks meisje zit er voor mij uiteraard nog een extra dimensie aan, aangezien ik deze discussies als tiener meermaals heb zien passeren.
Als de drukte weer even achter de rug is, liggen er al meerdere thrillers klaar te wachten op mij. Ik heb mij nog nooit aan het genre gewaagd, maar op aandringen van enkele vriendinnen ga ik eindelijk zwichten. De Nicci Frenchreeks en de Millenniumtrilogie mogen weldra van mijn aandacht genieten en ik kijk er al naar uit om te weten of de befaamde en alom geroemde misdaadverhalen mij ook uit mijn slaap zullen houden.
Boeken, liedjes en films vormen eigenlijk een rode draad in mijn leven. Ik haal veel levenswijsheid uit de dialogen of songteksten en ze inspireren me in mijn dagelijkse doen en laten. Verhalen of scenario's die op realistische feiten gebaseerd zijn, boeien me enorm omdat ik er kracht uithaal om standvastiger en meer gedreven in het leven te staan. Boeken vormen de navelstreng met de wereld rondom me, ze drukken me met de neus op de feiten maar zijn tegelijk mijn "compagnons de routes" ; zonder hen zou ik reddeloos verloren zijn, maar wie weet zit er nog ergens een psychopaat of seriemoordenaar in mij verborgen... Dat zullen de thrillers alvast in de nabije toekomst gaan uitwijzen!